Фразеологический словарь иронского диалекта. - Цхинвал:, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2-е дополненное издание. . Составил Дзабиты З. Т., Редактор издания Дзиццойты Ю. А..
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХУЫЦАУ — тж. ИУНÆГ СТЫР ХУЫЦАУ Ирон адæм æнусты дæргъы мингай азты табу кæны, кувы æмæ нымдгæнгæ царды хорздзинæдтæ куры Дунескæнæг Иунæг Стыр Хуыцауæй. Ирон адæмы зонды раджы ныффидар, чырыстон, пысылмон дин нæ, фæлæ ма иннæ рагондæр динтæ дæр куы нæма… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
НАРТÆ — Нарты кадджыты сæйраг архайджытæ, хъæбатыр, зондджын, зонынджын æмæ æгъдауджын адæмы хатт. Ирон адæм сæ хонынц сæ таурæгъон фыдæлтæ. Хуыцау сæ сфæлдыста уæйгуыты фæстæ. Иу кадæг нын Нарты равзæрды тыххæй афтæ дзуры: – Хуыцау дунейы куы сфæлдыста … Словарь по этнографии и мифологии осетин
РЫНЫ БАРДУАГ — тж. НЫРЫ БАРДУАГ Хæцгæ низты бардуаг. Раджы заманты ирон адæмыл хæцгæ низты азарæй стыр бæллæхтæ цыд. Уымæн æвдисæн сты нæ хæхбæсты бирæ зæппадзты гуыппартæ. Дæргъæвсы зæппадзты ма уырыссагау «Городок мертвых» дæр рахуыдтой. Адæм алыхуызон… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УАЦИЛЛА — Хоры æмæ æрвнæрды Уацилла. Кадæг «Дауджыты лæвæрттæ Сосланæн» ы Сафа Уацилламæ дзуры: «Абон æз дæуæй, æрвнæрынгæнæг, зæххон адæмæн иу хæрзиуæг курын: фехъуыстон æз, дæ дзыппы кæй ис хоры нæмгуытæ; ма сæ бахæлæг кæн зæххыл цæрæг адæмæн – стыр… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УАСÆГОЙ — Ирон адæмон сфæлдыстады мæргътыл бирæ таурæгътæ ис. Уыдон сын æвдисынц сæ мифологион равзæрд, сæ æцæг миниуджытæ. Ис Уасæгойыл дæр ахæм таурæгъ. «Хорз, æфсармджын æмæ фæрныг хæдзары бахъомыл рæсугъд, гуырвидауц, зæвæттæм дзыккуджын чызг. Бинонты… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
СЫРДОН — Гæтæджы фырт гæды Сырдон. «Арвы хин æмæ зæххы кæлæн», «Нарты фыдбылыз» æмæ цынæ хуызы рахоны кадæггæнæг Сырдоны. Æдзухдæр ныхмæвæрд у Нарты гуыппырсартæм, сæ куырыхонтæм, Шекспиры драмæты быдзæу сæйраг архайджытæн сæ аиппытæ куыд гом кæны, ахæм… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АВД ХОЙЫ — I Созвездие Плеяды. кæс СТЪАЛЫТЫ ÆМÆ ÆРВОН ФÆЗЫНДТЫТЫ НÆМТТÆ II Стъалыгуппар Авд хойыл ис ахæм ирон таурæгъ: «Æмбырдтæ» (афтæ дæр ма сæ хонынц) цы стъалыты гуппар хонынц, уыдон кæддæр уыдысты авд хойы. Уыдонæй чи хуыздæр у, уый зæххыл ничи зыдта … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Хистæры ракуывд цины фынгыл — см. Хистæры ракуывд цины фынгыл – перевод – О Стыр Хуыцау! Æмбал кæмæн нæй, Цытджын Иунæг Хуыцау, табу Дæхицæн! – Оммен, Хуыцау! – Мæнæ а хæдзары бинонты кувинæгтæ Дын æхцон фæуæнт! – Оммен, Хуыцау! – Æппæт дуне рафæлдисæг Дæ, æмæ нæ Дæ хорзæх… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАРДЖЫНЫ ЦЫД КÆНЫН — Кæйдæр æввахс хионыл нымайын, кæйдæр зæрдæмæ æввахс исын æмæ йæм уæндонæй цæуын. – Тæрсгæ мæ ма кæн, мæ мады хай, дæуæн дæ зæрдæ чи фæриссын кæна, ахæм нæ дæн. Барджыны цыд дæм æрбакодтон... Мæн дæуæй ныфс куы нæ уаид, уæд хæдзæрттæ бирæ ис...… … Фразеологический словарь иронского диалекта
